woensdag 31 mei 2017

Groeten uit Madagaskar

Madagaskar is een land met een fascinerende, unieke natuur.
Iedereen kent het land door de talrijke kameleons en lemuren, maar er is oneindig veel meer te zien.
Dit overzicht ben ik begonnen met één van de kleurrijke kameleons.
Hoe verschillend ze kunnen zijn blijkt wel uit het tweede beeld.
We hebben kameleons gezien die niet veel groter waren dan een vingerkootje, maar ook grote die met staart en al zeker zo'n 50 cm lang waren.
Ik zal er in andere berichten nog op terugkomen.
Zeboes zijn belangrijk voor de Malagassiërs.
Ze worden op uitgebreide schaal ingezet als trekdier.
Ze vervangen tractoren die ik tijdens onze rondreis van 2 t/m 26 mei slechts een keer of vijf heb gezien.
Een snelweg in Madagaskar is niet te vergelijken  met onze snelwegen:
het zijn tweebaanswegen met op veel plaatsen grote gaten in het wegdek.
Het is volstrekt normaal dat een kudde zeboes over een snelweg of door dorpjes wordt voort gedreven.
Zeboes worden ook gebruikt voor vleesproductie; zeboemelk daarentegen heb ik nergens gezien.
Wat vervoer betreft is men erg creatief, fietsen worden vaak opmerkelijk bepakt.
Taxibusjes, waar wij met 12 personen met moeite inpassen, zitten vaak vol met zeker 25 mensen.
Vaak is de achterdeur ook nog open en hangen er nog 2-3 mensen aan.
Malagassiërs zijn wel wat kleiner dan Nederlanders.
Een pousse-pousse kan gebruikt worden voor personenvervoer maar ook om allerlei pakketten te vervoeren.
Degene die de pousse-pousse trekt loopt meestal op blote voeten en een enkele keer op slippers o.i.d.
De gele bus op de achtergrond is de bus waarmee wij een deel van de reis gemaakt hebben (we waren met 17 personen en een reisbegeleider).
De handel verloopt meestal zeer eenvoudig.
Een paar gewichtjes in de ene plastic bak, het gewenste product in de andere.
Straathandel zie je werkelijk overal, je kan het zo gek niet bedenken of je ziet het langs de weg.
Hier lagen kippen en eenden met de poten vastgebonden te wachten op een nieuwe eigenaar.
Je ziet dan wel eens iemand op een fiets wegrijden met aan beide kanten van het stuur een bosje kippen.
Er zijn nog erg veel buitengewoon arme mensen.
Dit jongetje speelde bij een stapel stenen die zijn vader gebruikte bij het bouwen van een huis.
Let op zijn speelgoed: doppen van waterflessen als wieltjes, een leeg blikje (vis) bovenop een stuk hout.
In een dorpje aan de overkant van de rivier woonden zeer arme mensen. 
Ze staken de stevig stromende rivier over, van oud tot heel jong, en moesten goed opletten om zich staande te houden. 
Oudere kinderen letten dan op de kleintjes.
Let ook op de man met de trossen bananen in het midden.
Het landschap zit vol verrassingen.
Bij het licht van de ondergaande zon viel het licht op een rots die men de Kameleon noemt.
Met wat fantasie kan je je daar wel iets bij voorstellen.
En hier is dan de eerste maki, een witvoetwezelmaki (white-footed sportive lemure), een nachtdiertje dat endemisch is voor Zuid-West Madagaskar. 
Alleen met de hulp van onze gidsen zagen wij er een aantal.
Deze schoonheid is een bonte vari (Varecia variegata), die allesbehalve schuw was.
Hij vertoonde wat kunststukjes in de bomen.
Deze lemuren leven in het  centraal-oosten van Madagaskar, onder andere in de buurt van Andasibe waar wij ze zagen.
Madagaskar is een eiland, dus visserij is een belangrijke bron van voedsel en inkomsten.
Toen we aan de westkust waren zagen we de vissers uitvaren en weer terugkomen met hun vangst.
In dit geval gebruikten zij een pirogue met zeil om wat verder de oceaan op te kunnen.
Het kan ook anders.
Vissers hadden dichtbij het strand een enorm net aan drijvers in de Indische oceaan laten zakken.
Na verloop van tijd trokken ze het net weer op het strand, duidelijk zeer zwaar werk.
Uiteindelijk hadden ze een redelijke oogst aan grote kapiteinvissen (Polydactylus quadrifilis) en zelfs een kogelvis. 
De laatste lieten ze weer vrij omdat deze erg giftig is.
Terwijl de vissers terugkeerden van hun vistocht wilde dit jongetje wel even poseren met zijn zelfgemaakte boot, een kopie van de veel gebruikte vissersboten.
De dames bekeken de visvangst, voornamelijk een soort sardientjes.
De vrouw rechts op de foto had haar gezicht ingesmeerd met een opvallend middeltje tegen de zon.
Veel vrouwen willen niet dat hun gezicht donkerder wordt door de zon.
De jonge vrouw in het midden was bezig met eten uit de middelste pan op de bordjes van de kinderen te scheppen, toen ze merkte dat ik er een foto van maakte.
Ze gingen er toen even goed voor staan, want ze willen allemaal graag op de foto
 (en natuurlijk de foto even bekijken op het schermpje van de camera).
Madagaskar staat bekend om zijn baobabs.
In Madagaskar komen zes verschillende soorten voor, in Afrika en Australië één.
Het verschil tussen de twee soorten die ik hier laat zien is overduidelijk.
Dit model doet mij denken aan oude jeneverkruiken.
Landschappen in Madagaskar kunnen buitengewoon verschillend zijn.
Hier is een voorbeeld van het rode tsingy gesteente.
Het bestaat voornamelijk uit zandsteen en is daardoor heel gevoelig voor erosie.
De kleuren ontstaan door sporen van mineralen zoals ijzer- en aluminiumverbindingen.

Uit deze eerste indruk zal wel duidelijk geworden zijn dat ik enorm veel materiaal heb om nog maanden zoet te zijn met alles uit te zoeken.
Zo beleef ik onze reis nog een keer.

zaterdag 6 mei 2017

Afrikaanse hagedisssen

In het voorjaar worden ook in Nederland hagedissen weer actief zoals bijvoorbeeld de zandhagedis.
Het leek mij wel een goed idee om hier nu te laten zien welke soorten wij tijdens onze Afrika-reis van 2016 hebben gezien.

Om te beginnen is hier een kolonistenagame (agama agama, red-headed rock agama = rainbow agama),
die we op de ruïnes van Great Zimbabwe zagen.
Zoals in de dierenwereld niet ongebruikelijk is, is dit mannetje veel mooier gekleurd dan de vrouwtjes. 
Het was ook die dag heet en het licht was keihard.
Desondanks ben ik heel tevreden met deze beelden.
Zuid-Afrikaanse kielhagedissen zijn er in vier ondersoorten. 
Deze zag ik in Johannesburg op de trap van ons hotel.
Ze zijn alle vier endemisch voor Zuidelijk Afrika: dit exemplaar zagen we in Zimbabwe.
Dit is duidelijk de mooiste van de drie.
Welke we van de vier ondersoorten gezien hebben weet ik niet, maar zo te zien zijn ze wel verschillend.
Tijdens een middagpauze in het Krugerpark is het natuurlijk de moeite waard om wat rond te wandelen.
Zo kwam ik deze blauwkeelagame (acanthocercus atricollis, blue-headed southern tree agama) tegen.
In het begin keek hij regelmatig mijn kant op om mij in de gaten te houden.
Toen hij op jacht ging was zijn aandacht helemaal op zijn prooi gericht.
Hij had iets gevangen, maar ik kon helaas niet zien wat.
Zo midden op de dag was het licht ook hier keihard.
Je moet er dan het beste van maken, bijvoorbeeld door flink onder te belichten.
Agames moeten natuurlijk nooit te goed van vertrouwen zijn, want dat kan fataal uitpakken.
Hij vergat mij niet en hield mij voortdurend in de gaten.
We hebben ze tijdens de reis wel vaker gezien, maar het viel niet mee om daar goede beelden van te maken.

En dan iets heel anders:


Op een campsite in Chimanimani (Zimbabwe) zat tot onze verrassing deze lappenkameleon (chamaeleo dilepsis, flap-necked cameleon) in een boom.
Het is prachtig om te zien hoe voorzichtig ze zich verplaatsen. 
Voorzichtig een beetje naar voren, voorzichtig een beetje naar achteren, enz.
Met dit soort schokkende bewegingen doet  hij er vrij lang over om zich behoedzaam te verplaatsen.
Het was knap lastig om hem goed in beeld te krijgen, want er zaten voortdurend takjes in de weg.
Hij kon zich ook goed achter dikkere takken verstoppen, waardoor het licht ongunstig op hem viel.
Natuurlijk wil je vaak mooiere en betere beelden, maar je moet ook tevreden zijn met de kansen die je krijgt.
Zo vaak zie je geen kameleon in het wild.
Let ook op zijn oog.
Kameleons kunnen hun beide ogen, onafhankelijk van elkaar,  alle kanten op bewegen.
Zo kunnen ze de omgeving heel goed in de gaten houden.
Ook al kunnen ze een hele tijd rustig zitten, ze gaan toch wel regelmatig op zoek naar een andere plek.
Het blijft een prachtig gezicht om hem door een boom te zien klauteren.
In dit geval had hij zijn staart in een mooie krul gedraaid.
Andere keren gebruikte hij zijn staart om zich goed aan een tak te kunnen vasthouden.
Eén van de medewerkers haalde hem 's morgens uit de boom en zette hem op een tafel.
Dat bood nieuwe mogelijkheden.
Hij paste zijn kleurenpatroon een beetje aan de omgeving aan, de kleuren werden wat intenser.
Hij reageerde eigenlijk heel rustig op zijn nieuwe omgeving.
Hij ging wel op onderzoek uit.
Zijn staart hield hij meestal in een sierlijke krul omhoog.
Natuurlijk moet je hem niet te lang uit zijn boom weghouden.
Ik mocht hem voorzichtig terugzetten.

Kameleons voelen verrassend zacht aan.
Als je heel rustig blijft en de dieren met respect behandelt blijven kameleons net als slangen en spinnen ook heel rustig. 
Ik heb hem weer op zijn vertrouwde plek teruggezet.
Zo'n ervaring smaakt wel naar meer.

's Avonds zagen we daar een enorme brand.
In Afrika brandt men soms stukken landbouw-  of bosgrond kaal als er teveel ongewenste begroeiing is.
Vlakbij onze campsite zagen we ook zo'n "gecontroleerde" brand.
Men had er wel op gelet dat de wind de goede kant op blies.😀
Het zag er indrukwekkend uit toen een groot deel van de helling in brand stond.
Het laaide ook telkens weer op totdat uiteindelijk al het brandbare materiaal verbrand was.
Het oogde zeer spectaculair, maar volgens omstanders was het toch wat uit de hand gelopen.
Hoeveel dieren zullen er door deze brand gedood zijn?