Jaaroverzicht 2022

2022, wat een jaar!

Er brak oorlog uit in Oekraïne, waardoor het leven ook in veel andere landen enorm beïnvloed werd.

Er ontstond door de oorlog naast menselijk lijden ook een energieprobleem in de vorm van stijgende prijzen voor elektra, gas en andere brandstoffen.

Er ontstond bovendien een voedselprobleem, zowel in Oekraïne als elders, omdat onder andere voorraden van Oekraïne die bedoeld waren voor de export het land niet uit konden.

De prijzen van talloze producten stegen door een tekort aan grondstoffen en stijgende energieprijzen tot een niet voor mogelijk gehouden hoogte.

We hadden al te maken met ingrijpende klimatologische veranderingen zoals bijvoorbeeld de stijgende gemiddelde temperatuur op aarde, smeltende ijskappen, ontbossing, 

overstromingen en droogte.

Het valt dan niet mee om optimistisch naar de toekomst te kijken.

In Nederland hebben we nog wel de luxe dat we ons in onze vrijetijd goed kunnen ontspannen, 

bijvoorbeeld door de natuur in te trekken.

Ik heb een jaaroverzicht gemaakt met een aantal voor mij memorabele momenten in 2022.

De startfoto reken ik niet tot een bepaalde maand, maar leek mij wel een geschikte binnenkomer.

De buizerd heb ik vanuit een vogelhut gefotografeerd.

Het is er nog niet van gekomen om er al meer van te laten zien, 

afgezien van de havik die later in dit overzicht voorkomt.

JANUARI

Van de wintergasten zorgden wilde zwanen voor prachtige momenten, 

maar de smaakmaker van januari was voor mij deze jonge grijze zeehond.

Mijn aandacht werd op de Zuidpier van IJmuiden getrokken door een blaffende hond.

Toen ik op die plek eens goed ging kijken zag ik de zeehond verscholen achter rotsblokken liggen.

Ik moest er wel wat voor klauteren maar het resultaat was absoluut de moeite waard.

De hond was inmiddels verder gerend.

FEBRUARI

Een bezoek aan een vogelhut in 't Gooi leverde mij deze plaat van een kuifmees op.

Mijn ervaringen in vogelhutten zijn weliswaar wisselend maar nooit teleurstellend.

 De AWD en de Zuidpier brachten mij in deze maand niets aantrekkelijks.

MAART

In maart was genoeg te zien in de AWD. 

Dit stilleven van een knobbelzwaan op een nagenoeg rimpelloos wateroppervlak vind ik een waardige vertegenwoordiger van deze maand maart. 

APRIL

In deze maand ben ik in een observatiehut in Noord-Brabant geweest, waarbij het vooral ging om haviken en buizerds.

Het was een schitterende ervaring waarbij we volledig aan onze trekken kwamen.

De startfoto is daar ook gemaakt.

Maar......... het was onmogelijk om het voor deze maand bij één plaat te laten.

In de Groene Jonker zag ik tot mijn grote verrassing twee parende knobbelzwanen.

Het was een indrukwekkend en voor mij uniek gezicht en daardoor móet ik er hier wel aandacht aan besteden. 

MEI

Ook mei zorgde voor een dilemma.

Met René ben ik een dag in Gruttoland geweest.

Het werd een onvergetelijke dag die mij een schat aan prachtige beelden heeft opgeleverd van vooral kluten, kemphanen en grutto's.

Het was één van de topmomenten van 2022.

Er was echter nog een tweede topmoment, 

nu in de AWD.  

De gekte bij een nest jonge vosjes was voorbij, waardoor ik helemaal alleen kon genieten van het ongedwongen gedrag van de welpjes.

Ze voelden zich helemaal op hun gemak, 

en ik ook. 

Van beide dagen heb ik al eerder het nodige laten zien.

JUNI

Een bezoek aan een kolonie zwarte sterns was zonder meer een bijzondere ervaring, 

maar ik ben niet tevreden over de kwaliteit van de bijbehorende foto's.

De AWD had veel te bieden.

 De bovenstaande plaat van een watersnuffel is mijn keuze geworden. 

Het zal inmiddels wel duidelijk zijn dat ik graag juffers, libellen en zonnedauw op de plaat zet.

JULI

Juli is de maand van libellen en vlinders.

Ik heb lang zitten aarzelen of ik hier een plaat van een groene weide-uil zou laten zien, 

maar mijn keuze is toch gevallen op de bedauwde vuurlibel.

AUGUSTUS

In augustus ga ik ieder jaar op zoek naar spinnen, in het bijzonder naar tijgerspinnen.

Dit jaar heb ik verrassend veel cocons gevonden - meer dan 50 - en dat is nog meer dan in 2021.

Hieruit blijkt dat het in de AWD goed gaat met deze spinnen.

De combinatie van tijgerspin met cocon heb ik echter maar één keer gevonden.

Vandaar mijn keuze.

SEPTEMBER

 In september heb ik met mijn vrouw tijdens een vakantie in Overijssel een bezoek gebracht aan een van de hutten van Han Bouwmeester.

Het is er nog niet van gekomen om daar een post op mijn blog aan te wijden.

Deze bars kijkende gaai, die een flinke zwarte snor lijkt te hebben, vind ik hier wel passen.

Het is weer eens wat anders dan een plaat van opzij, waarbij zijn verenpak mooi te zien is.

OKTOBER

Voor deze maand moest ik kiezen tussen zwammetjes en de bronst.

Omdat zwammen in november aan bod komen was het uiteindelijk voor de hand liggend dat ik voor de bronst heb gekozen.

Mijn keuze is op deze plaat gevallen omdat dit hert heel erg zijn best deed om indruk op mij te maken, terwijl ik tamelijk dichtbij stond.

Na dit machtsvertoon ging hij iets verderop rustig liggen.

NOVEMBER

Voor mij was 2022 een heel goed paddenstoelenjaar, waarin ik een aantal bijzondere soorten heb gevonden.

Deze dooiergele mestzwam vond ik in een stuk grasland in Leyduin.

Ik had deze soort nog nooit gezien en vind hem opvallend genoeg om hem hier een plaats te gunnen.

Maar er was meer, zelfs zó veel dat ik het moeilijk vond om te kiezen.

Dit kleine rodekoolzwammetje, ook wel amethistzwam genoemd, stond op een zonnige morgen mooi te zijn in een bed van herfstbladeren, waardoor het nauwelijks opviel.

En dan was er nog een jonge grijze zeehond die ik bij de Zuidpier van IJmuiden zag. 

Omdat ik al een grijze zeehond in het overzicht heb opgenomen, 

moet hij nog even op zijn beurt wachten. 

Bovendien is variatie ook belangrijk en was het niet moeilijk om de zwammetjes voorrang te geven.

DECEMBER

Aan het eind van het jaar kregen we in het westen toch nog enkele dagen met min of meer winterse omstandigheden.

Het rietgors vrouwtje zocht op de berijpte grond naar voedsel en zorgde zo voor een echt winters panorama.

Aan het eind van het jaar wil ik iedereen bedanken voor het bezoeken van mijn blog.

Alle reacties stel ik zeer op prijs.

Het motiveert mij om ook in 2023 door te gaan met bloggen.

Ik wens iedereen toe dat 2023 een mooi jaar wordt 

waarin een deel van onze zorgen minder zal worden.

Eindejaarsvogels

Het overkomt mij soms dat per ongeluk een camera-instelling iets is veranderd waardoor onverwachte beelden ontstaan. 

Dit overkwam mij toen ik futen zag die druk bezig waren om zichzelf op te knappen. 

Het was wat somber, mistig weer waardoor ik niet verbaasd was dat ik weinig kleur op mijn scherm zag.

Achteraf vond ik het niet erg omdat het een aantal bijzondere beelden opleverde,

waarvan ik mij afvroeg of ze in kleur beter zouden zijn geweest.

Hoe dan ook, het is waarschijnlijk wel een onverwacht begin van een overwegend kleurrijke serie over vogels in de AWD.

Iedere keer als ik langs het Zwarteveldkanaal loop zie ik daar dodaarsjes (Tachybaptus ruficollis),  

in totaal vaak wel een stuk of 20.

Zoals bekend valt het echter niet mee om daar fatsoenlijke plaatjes van te maken, 

omdat ze ontzettend oplettend en schuw zijn.

Krakeenden (Mareca strepera) zie je in de kanaaltjes van de AWD vrijwel altijd.

Deze vogels zijn wat minder schuw maar kunnen ogenschijnlijk zonder aanleiding toch plotseling opvliegen.

Kuifeenden (Aythya fuligula) horen bij de stamgasten.

Over het algemeen trekken ze zich niet veel van je aan als je je maar rustig gedraagt.

Het blijft voor mij een raadsel waarom ik er nog nooit een moeder kuifeend met pullen heb gezien.

Blauwe reigers (Ardea cinerea) zijn er heel algemeen.

Het is net als met damherten: 

"Je moet soms je best doen om ze niet te zien".

Het leek mij op een zonnige morgen een uitdaging om te proberen vliegbeelden te maken.

Er waren enkele reigers die elkaars aanwezigheid niet echt verdroegen, waardoor ze vaak opvlogen.

Dat kwam mij goed uit.

Ik had daardoor namelijk keuze genoeg uit een groot aantal beelden.

Met enige moeite heb ik hier een top 4 uit samengesteld.

Als het zonnig weer is kan je korte sluitertijden kiezen, waardoor de kans op scherpe platen natuurlijk groter is.

Krooneenden (Netta rufina) zijn inmiddels weer teruggekeerd uit de noordelijke landen.

Ze trekken zich graag terug in het riet, 

maar als je het treft drijven ze in grote groepen op het water en zie je ze naar voedsel duiken.

Grote zaagbekken (Mergus merganser) zijn er inmiddels ook weer mondjesmaat.

Deze eenling lijkt wel een soort verkenner, de rest volgt ongetwijfeld later als het kouder wordt.

Brilduikers heb ik intussen ook gezien, maar nog wel van een wat grotere afstand dan ik zou willen.

Een roodborstje (Erithacus rubecula) kan je het hele jaar door tegenkomen.

De kans is wel groot dat dit er een is die uit Scandinavië is afgezakt om de winter bij ons door te brengen.

Het aantal ganzen in de AWD is nog redelijk beperkt.

Soms zie je groepen grauwe ganzen en af en toe Grote Canadese ganzen (Branta canadensis).

Een tweetal was rustig aan het grazen op een oever van een kanaal en trok zich weinig van mij aan,

 zolang ik niet te dichtbij kwam.

Bij een aantal kanaaltjes heeft men de oevers een natuurlijker en grilliger verloop gegeven,

 waarbij men hoopt dat dit een goede invloed heeft op zowel de flora als de fauna.

Bij een van die aangepaste oevers bleken enkele ijsvogels (Alcedo atthis) hun favoriete visstekjes te hebben gekozen.

Er zit meestal wel water tussen de plek waar de vogels zitten en waar je zelf kunt komen.

Dit is daarom meer een waarnemingsplaatje van een vogel die je in de AWD niet zo makkelijk van dichterbij kunt fotograferen.

Roofvogels zoals torenvalken en buizerds zie je regelmatig, maar meestal van een afstand.

Als een torenvalk (Falco tinnunculus) vlakbij begint te bidden dan probeer je er natuurlijk een plaatje van te maken.

Met het resultaat was ik best tevreden.

Ik was in het infiltratiegebied op zoek naar wilde zwanen, maar die ontbraken vooralsnog. 

En nu nogmaals aandacht voor een fuut (Podiceps cristatus) die zeer uitgebreid met een poets- en wasbeurt bezig was.

Het was hoe dan ook spectaculair, maar ik moest wel even wennen aan deze beelden.

Ik laat er nog een paar zien:

Een badscène in kleur is echter ook wel interessant.

Een paartje knobbelzwanen (Cygnus olor) zorgde voor een indrukwekkende show, minstens een kwartier lang.

Ik heb ze uitgebreid gefotografeerd maar het gaat te ver om er hier een nog langere serie van te laten zien.

Ik heb ze nog nooit zo langdurig en intensief bezig gezien, 

waarbij ze zich zelfs omwentelden in het water waarbij de poten de lucht in staken.

Misschien laat ik nu toch teveel beelden zien maar ik vind ze mooi genoeg om mij niet te beperken.

Langzaam maar zeker verplaatste een van de zwanen zich in een richting waarbij ik steeds meer tegenlicht kreeg.

Het leverde mij op deze manier een hoeveelheid platen op die wat anders zijn dan gebruikelijk.

Nog eentje dan.

Het zijn de optimale momenten in de natuur waarbij je zo'n voorstelling voorgeschoteld krijgt, 

terwijl je op een windstille, zonnige morgen langs het water op je gemak kunt zitten kijken.

En dan te bedenken dat het eerder op diezelfde morgen bij de futen nog grauw en mistig was.

Wilde zwanen waren er toen nog steeds niet, 

hoewel ze wel ergens in de buurt zouden moeten zijn.

Maar op 6 december waren ze er, een drietal.

Ik zag ze nu nog van een tamelijk grote afstand, maar het begin is er.

Ik heb goede hoop dat ze na enkele weken meer vertrouwd zijn met deze omgeving 

en dat er mooiere platen van gemaakt kunnen worden.

Zwammen met een verrassing

Zwammen, het waren er dit jaar toch veel meer dan ik had verwacht. 

Omdat ik mij wil beperken tot twee posts over zwammen betekent het dat ik om te beginnen in de meeste gevallen niet meer dan één plaat per soort kan plaatsen. 

In de tweede plaats wordt deze post toch weer iets langer dan ik van plan was.

Als startfoto heb ik gekozen voor een plaat van een wit oorzwammetje (Crepidotus variabilis sl), 

een soort die ik zowel in Leyduin als in de Amsterdamse Waterleidingduinen tegenkwam.

Ik begin deze novemberreeks weer in Leyduin waar ik al direct na de parkeerplaats in het grasland een opvallend geel zwammetje zag:

Het is een dooiergele mestzwam (Bolbitius titubans).

In deze vorm vind ik hem mooier dan wanneer de hoed helemaal ontwikkeld is.

Het was een veelbelovend begin van de dag, te meer omdat ik deze soort nog nooit eerder had gezien.

Geweizwammetjes vind ik altijd een uitdaging.

Deze keer vond ik ook een alleenstaand exemplaar in plaats van voornamelijk overbevolkte gemeenschappen van geweizwammen.

Bij dit kleine gewone donsvoetje (Tubaria furfuracea) is het donzige voetje niet te zien, 

zoals dat bij de wat grotere exemplaren wel het geval is.

Dit zwammetje vond ik mooier.

Het is herfst en dat is aan de kleuren goed te zien.

Een kleurig blaadje achter dit hazenpootje (Cropinopsis lagopus) versterkt het herfstgevoel.

Niet veel later werd ik ook weer verwend met kleine stinkzwammetjes. 

Er hebben zo te zien nog geen vliegen of andere insecten gesmuld van het glanzende laagje.

Een stinkzwammetje zorgde ook nog voor dit fraaie herfstbeeld.

 Sommige soorten die ik in Leyduin verwacht had ontbraken, 

maar ik kon alleen maar tevreden zijn met wat er wel te vinden was.

Op deze soort had ik stilletjes ook gehoopt:

een kopergroenbekerzwammetje (Chlorociboria aerogunosa).

Ze zijn zo klein, dat ik met tussenringen aan de slag ben gegaan.

Ik heb zo een heleboel platen van deze soort kunnen maken.

Na veel wikken en wegen is mijn keus op deze plaat gevallen, 

omdat hij wat afwijkt van wat ik meestal laat zien.

Ik ben benieuwd of hij in de smaak valt.

Toen ik deze soort zag dacht ik onmiddellijk dat dit zwammetje zelf de vorm van een paddenstoel had.

Natuurlijk is er sprake van gezichtsbedrog maar dat doet er verder niets aan af.

Volgens mij is het een waaierkorstzwam (Stereum subtomentosum).

De waaiervorm versterkt dit gevoel.

Na Leyduin waren de Amsterdamse Waterleidingduinen weer aan de beurt.

Het volgende overzicht is samengesteld uit de beelden van een drietal zoektochten.

Doel nummer 1: zwartwordende wasplaatjes (Hygrocybe conica).

Ik was nauwelijks in de omgeving gekomen waar ik ze andere jaren had gevonden of het was al prijs.

Het was weliswaar een zwammetje in de laatste, zwarte fase maar daardoor hoopte ik ook de jongere varianten te vinden met natuurlijk de fraaie rode puntmutsjes.

De mooiste werd echter de overgangsfase tussen rood en zwart.

Een heel klein rood zwammetje stond naast een "damhertendropje".

Je kan op deze manier goed zien hoe klein het zwammetje was.

En over damherten gesproken, vlakbij mij stond een groot hert uitbundig wat struiken te bewerken met zijn gewei.

Aan de overkant van het kanaaltje waar ik naar zwammetjes zocht hoorde ik twee damherten met hun geweien tegen elkaar knallen.

Ik besteedde er eerst geen grote aandacht aan, want ik had al heel wat van de bronst gezien.

Het bleef echter maar doorgaan.

Daarom besloot ik om toch maar te proberen dichterbij te komen.

Ik kon het kanaaltje via een dammetje oversteken in de hoop dat ze nog even door zouden gaan.

Onderweg even mijn macrolens verwisseld voor mijn telelens en eropaf.

De damherten wilden van geen ophouden weten en vochten of hun leven ervan afhing.

Ik kreeg genoeg tijd om de positie uit te kiezen die ik wilde, want de herten hadden alleen maar oog voor elkaar.

Uiteindelijk accepteerde er een zijn verlies en ging er razendsnel vandoor.

Tot mijn verbazing bleef het andere hert niet kalm en bekaf achter, genietend van zijn zwaarbevochten overwinning, 

maar achtervolgde de verliezer met een noodgang verder het bos in.

Het gevecht had zeker zo'n 10 minuten (!) geduurd.

Zo lang had ik het nog nooit gezien.

De bronst was voor mijn gevoel allang voorbij, maar dit was een volslagen onverwacht toetje.

Wat een verrassing, wat een sensatie!

Ik beperk mij hier tot twee platen omdat het nu tenslotte om zwammen gaat.

De lenzen werden weer verwisseld, de adrenaline zakte weer tot een normaal niveau (denk ik) en ik ging weer terug naar de serene rust van de zwammetjes.

Er stonden enkele piepkleine wasplaatjes die met hun rode kopjes nauwelijks boven het maaiveld uitstaken.

Vergelijk de grootte maar eens met de grassprieten.

Papegaaizwammetjes, die ook tot de wasplaatjes behoren, hebben deze post niet gehaald. 

Vorig jaar was dat wel het geval, maar nu moeten ze wijken voor andere soorten zoals deze gele trilzwam (Tremella mesenterica) die ik meerdere keren tegenkwam.

Dit vind ik een curieuze soort, een gele knotszwam (Clavulinopsis helvola sl).

Bijzonder van vorm vind ik hem niet, maar omdat er een flink aantal groeide was ik toch wel nieuwsgierig wat ik daar zag.

Het bleek zowaar een zwammetje te zijn dat matig algemeen langs bosranden voor kan komen.

Dit is andere koek, overduidelijk een bekende zwam.

Vliegenzwammen (Amanita muscaria) kom ik niet zo vaak tegen in de AWD, maar tijdens deze tocht vond ik een groepje van een vijftal prachtige gave zwammen op een voor mij onverwachte plaats.

Ok, ik liep niet langs gebaande paden, 

maar ik had wel geluk dat ik ze in zo'n verborgen deel van een voor mij vertrouwd gebied vond.

Deze vond ik nog mooier.

De velumresten, de stippen,  maakten onder meer het verschil.

Als een passend besluit van mijn eerste zwerftocht vond ik nog een stukje hout met kopergroenbekerzwammetjes.

Na wat stoeien met onder meer tussenringen en composities rolde deze plaat er als de mooiste uit.

Bedenk hierbij dat het zwammetje 1-2 mm groot is.

De volgende twee tochten leverden de resterende 12 beelden op.

Als je weet waar je ze zoeken moet heb je een kleine kans om deze buitengewoon kleine zwammetjes te vinden.

Ze heten myxomyceet indet (Myxcomycota indet) en behoren tot de slijmzwammen.

Op hun beurt horen ze bij de familie Trichiaceae (draadwatjes)

Ze beginnen als oranje bolletjes en veranderen bij het ouder worden in de vorm die hierboven is te zien.

Bij enkele exemplaren aan de rechterzijde is een min of meer harig uiterlijk te zien, 

waardoor ze de naam draadwatje gekregen hebben.

Het zal geen verrassing zijn dat een macrolens en enkele tussenringen nodig zijn om dit soort plaatjes te maken.

Op een vochtige, liggende stam zag ik deze zwam.
Is het een knoopzwam, trilzwam (bijvoorbeeld een kerntrilzwam) of wellicht een andere soort?

Wie het weet mag het zeggen.

Als je geen idee hebt wat dit is word je ongetwijfeld verrast.

Het is een zwam die rupsendoder (Cordiceps militaris) heet en die zich voedt met de poppen van vlinders.

Ze worden 2-3 cm groot.

Een gewoon donsvoetje heb ik hierboven ook al een keer laten zien, 

maar ik vind dat het ook hier een plaats verdient.

Een behoorlijk algemene soort is dit echte judasoor (Auricularia auricula-judae).

Als je een losliggende tak vindt waarop ze groeien kan je vaak de positie kiezen die je het beste bevalt.

Zo gezegd zo gedaan.

Het kan voorkomen dat je jarenlang geen witte oorzwammetjes ziet, 

maar dit jaar trof ik ze op meerdere plaatsen aan en dit jaar dus ook in de AWD.

Paarse knoopzwammen (Ascocoryne sarcoides sl) zijn tamelijk algemeen.

Het is soms wel lastig om er een mooie plaat van te maken, zeker als ze nog erg klein zijn.

En dan iets heel anders en veel groters: een vermiljoenzwam (Pycnoporus cinnabarinus).

Ik zag hem al van een grote afstand door zijn niet te missen rode kleur.

Daarna kwam ik deze zwam tegen, eveneens nogal opvallend.

Het blijkt opnieuw om een vermiljoenzwam te gaan.

Bij het ouder worden blijkt dat de zwam vanuit de kern naar buiten toe steeds bruiner wordt waardoor dit patroon is ontstaan.

Dit formaat is weer heel wat kleiner en hoort bij een schubbige bundelzwam (Pholiota squarrosa).

En zo kom ik bij het zwammetje dat het zwammenjaar 2022 bij mij mag afsluiten:

een amethistzwam (Laccaria amethistina).

Ik vond een aantal van deze zwammetjes tussen een dicht dek van bladeren in het Beukenlaantje.

Het leek die ochtend wel bladeren te sneeuwen, terwijl de zon scheen.

Het stelde mij in staat dit sfeervolle plaatje te maken als afronding van een voor mij geslaagd paddenstoelenjaar.

Het is een lange post geworden.

Ik hoop dat de lengte geen beletsel is geweest om het tot het eind vol te houden.

Volhouders, bedankt!

Ik wil bovendien iedereen bedanken die mijn blog in 2022 tot dusverre heeft gevolgd en in het bijzonder degenen die ook een reactie hebben achtergelaten.

Het zorgt ervoor dat ik mijn motivatie om te blijven bloggen niet verlies.