Na vele jaren de bronst gevolgd te hebben heb ik het vorig jaar aan mij voorbij laten gaan.
Dit jaar leek het mij toch de moeite waard om het weer eens te volgen in de hoop wat bijzondere momenten mee te maken.
Ik werd op mijn wenken bediend.
Ook al is het ondoenlijk om de sfeer via de beelden volledig over te brengen, ik ga toch een poging doen.
Een onvermijdelijk gevolg zal zijn dat het een lange post wordt.
Het loont
de moeite om de beelden in de vergroting te bekijken.
Maar…… de
lightbox werkt bij mij in Google Chrome niet.
Als je ze
toch groter wilt zien moet je stuk voor stuk op elke foto klikken.
Bloggers
wegen zijn nog steeds ondoorgrondelijk.
Ze laten dan geurstoffen achter om de concurrentie te waarschuwen.
Daarnaast maken ze een bronstkuil die ze rijkelijk besproeien met hun urine.
Er kan daar dan een penetrante geur hangen waarop bovendien veel vliegen afkomen.
Het is maar van welke deo je houdt.
Tijdens een wandeling met mijn vrouw stuitten we op een plek waar ik de bronst nog niet eerder had gevolgd.
Vanaf duintoppen liet hij al burlend horen dat hij hier de baas was.
Van verschillende kanten werd er teruggeburld, als het ware protesterend.
Zoals bekend kan de kleur van de herten enorm verschillen, zoals uit de volgende beelden ook zal blijken.
Ze waren er dan ook flink druk mee.
Ze beloerden elkaar, namen elkaar de maat en besloten dat ze te veel aan elkaar gewaagd waren.
Ze gingen elk een andere kant op, helaas geen gevecht.
We hoorden wel gevechten maar konden er maar weinig van zien.
Het smaakte naar meer, dus dan kan je maar een ding doen.
De volgende dag op tijd terug.
Op de weg ernaartoe kwam ik al gauw burlende (ik blijf burlen gebruiken in plaats van het schijnbaar correctere knörren) herten tegen.
Ik liep voorzichtig het gebied waar ik de vorige dag geweest was weer in, waarbij het mij opviel dat de herten zich nauwelijks iets van mij aantrokken.
Overal zag ik herten die bij hun bronstkuil stonden, waarbij de bronstkuilen als het ware kringen vormden om het gebied waar ze allemaal hun plaats wilden veroveren.
Hoe dichter ze bij de "inner circle" kwamen hoe hoger hun plaats in de rangorde.
Dat er dergelijke kringen waren had ik nog niet eerder gemerkt.
Geen twijfel mogelijk, dit was het centrum - het zogenaamde lek - waar ieder zichzelf respecterend mannelijk damhert een plaats wilde hebben.
Hindes lopen voorbij, op zoek naar een geschikte partner.
Of ze blijven bij het plaatshert als ze zich daar prettig bij voelen.
De grootste herten zijn nooit alleen.
Bovendien zal zo'n plaatshert regelmatig uitgedaagd worden en vooral aan het eind van de bronst - als zijn krachten zijn afgenomen door gevechten en een tekort aan eten - zullen de op een paring beluste uitdagers proberen hun kansen te pakken.
Voortdurend werd er geburld, van alle kanten, en regelmatig hoorde ik de geweien op elkaar kletsen, maar het was dan óf te ver weg óf teveel verscholen achter begroeiing.
Maar plotseling, vlak voor mijn neus, barstte het geweld los.
Een fascinerend gezicht.
Ze waren aan elkaar gewaagd, veel gesnuif, strak gespannen spieren, gekromde ruggen, alsmaar rond draaiend.
Ik was goed verscholen achter een duintje aan de buitenrand van het lek en zat op de eerste rij.
Ik was de enige toeschouwer, terwijl er minstens 100 herten - zo te zien allemaal min of meer in staat van opwinding - in de buurt waren.
Andere herten negeerden het duellerende tweetal volledig.
Sterker nog, verderop vond ook een gevecht plaats, terwijl het geburl aan alle kanten om mij heen klonk.
Opnieuw een tweetal dat wilde vechten om een betere plaats in de hiërarchie.
Ze draaiden om elkaar heen, begluurden elkaar vanuit hun ooghoeken, maar gingen het gevecht aan op een plek die voornamelijk schuilging achter begroeiing.
Jammer voor mij.
Terwijl mijn aandacht volledig getrokken werd door de gevechten was er op een meter of vijf naast mij een hert komen staan, de gevechtsgronden op zijn gemak maar geïnteresseerd observerend.Het beviel hem want hij ging er ogenschijnlijk rustig naartoe.
In het dal had een hert een vijftal hindes om zich heen verzameld.
In het dal had een hert een vijftal hindes om zich heen verzameld.
Als hij er dan achteraanging moest hij ook nog in de gaten houden of er geen andere herten in zijn domein kwamen.
Even nadrukkelijk burlen moest daar dan bij helpen.
Een opvallend en tegelijk grappig detail hierbij is dat ze tijdens het burlen voortdurend met hun kwast zwaaien.
Als je nog zo klein bent mag en kan je alleen maar toekijken.Kalfjes van dit jaar wisten niet zo goed raad met alle bronststress.
Blatend, klagend, liepen ze rond.
Helaas voor hem voor de show, want er kwamen nauwelijks hindes bij hem langs en de concurrentie had ook al geen belangstelling om hem uit te dagen.
Gelet op het grote aantal mannetjes was er duidelijk sprake van een mannenoverschot.
Iets verderop vond ik een andere geschikte plek om het schouwspel te volgen.Dit tweetal hield elkaar scherp in de gaten (let maar op de ogen),
de spanning hing in de lucht.
In een fractie van een seconde waren ze in een gevecht gewikkeld.
Het geweld barstte op een plek los waar ik vrij zicht op had.Enkele keren zag ik twee herten die elkaar leken aan te vallen,
maar ze hielden hun koppen stil op zo'n 20 cm afstand van elkaar.
Daarna volgde een korte stare-down.
Ze besloten vervolgens dat een gevecht geen zin had.
De gebogen lijven, het gesnuif en de in elkaar hakende geweien bleven boeiend om te zien.
De gebogen lijven, het gesnuif en de in elkaar hakende geweien bleven boeiend om te zien.
De herten moesten toch wat met die hormonen die door hun lijven joegen.
Ze hebben tenslotte niet voor niets naar dit evenement toegeleefd.
Veel gevechten zijn na enkele seconden voorbij, maar dit tweetal ging tot het uiterste.
Veel gevechten zijn na enkele seconden voorbij, maar dit tweetal ging tot het uiterste.
Gewonden vielen er ook deze keer niet.
De verliezers gingen er telkens als een speer vandoor toen zij doorhadden dat zij de slag verloren hadden.
De overwinnaar wilde natuurlijk wel laten weten dat hij de sterkste was.
De dames hadden ook even oog voor mij, wellicht tevreden dat ik ook oog voor hen had.
Vlak voordat ik terugging daagde dit tweetal elkaar uit, elkaar zogenaamd negerend.
De overwinnaar wilde natuurlijk wel laten weten dat hij de sterkste was.
De dames hadden ook even oog voor mij, wellicht tevreden dat ik ook oog voor hen had.
Vlak voordat ik terugging daagde dit tweetal elkaar uit, elkaar zogenaamd negerend.
Het werd geen gevecht maar een achtervolging, waarbij de zwakste zijn best moest doen om een gevecht te voorkomen.
De jeugd werd geïnspireerd en oefende naar hartenlust in de hoop in de toekomst een serieuze kans te krijgen.
De jeugd werd geïnspireerd en oefende naar hartenlust in de hoop in de toekomst een serieuze kans te krijgen.
De eigenaar van de bronstkuil uitgebreid vlaggend om zo te proberen de ander af te bluffen.
Het had indruk gemaakt, want zijn uitdager koos ervoor om rustig weg te lopen.
Het zal wel duidelijk zijn dat de ochtend was omgevlogen met zoveel spektakel.
De bronst is een fenomeen dat over het algemeen veel belangstellenden trekt.
In mijn eentje dit te kunnen volgen, waarbij de herten nagenoeg geen aandacht aan mij besteedden, had ik niet verwacht.
Het was een belevenis.
Ik wil bij deze iedereen bedanken die mijn blog de laatste maanden heeft gevolgd en in het bijzonder degenen die een reactie hebben achtergelaten.
Daar komt nu natuurlijk een bedankje bij voor degenen die mijn uitgebreide verslag van de bronst hebben bekeken en gelezen.
Hallo Kees
BeantwoordenVerwijderendas sind die Bilder die ich jedes Jahr hoffe hier im Harz zu sehen, aber, alles abgesperrt wegen Nationalpark dann Kontrollen durch die Ranger also bleibt nur das Brüllen und Röhren aus weiter Ferne, dann sehe ich Deine Aufnahmen aus der ersten Reihe und bin absolut begeistert, super Show
jetzt weiss ich was ich nicht sehe hier im Harz
Grüsse Frank
Hallo Kees, prachtige reportage van de bronst van de damherten. Mooie beelden en dat mag ook wel eens gezegd worden leuk beschreven hoe het gedrag bij de bronst in elkaar steekt. Echt een belevenis om het van zo dichtbij waar te nemen. Gr. Ben
BeantwoordenVerwijderenHoi Kees,
BeantwoordenVerwijderenAltijd mooi om dit soort dieren met die indrukwekkende geweien te zien.
Ook wanneer ze hiermee in aktie komen tegen hun rivalen zijn super gave momenten.
Groeten, Marco
Hoi Kees.
BeantwoordenVerwijderenFantastisch Kees dat je zo mooi op de eerste rang kon staan om dit te kunnen aanschouwen.
Prachtig om dit te kunnen zien en te kunnen horen.
Je hebt schitterende foto's gemaakt.
Fijn dat ik zo ook mee kon genieten met de mooie foto's.
Groettie van Patricia.
Hoi Kees,
BeantwoordenVerwijderenwerkelijk een hele fraaie serie van deze bronst.
Ik ben blij dat ik dit bij jou dan kan meebeleven want ik ben voor de derde jaar op rij weer niet naar de bronst geweest. Je laat hier werkelijk hele mooie foto's zien en e mannen zijn echt op hun best :-))))
Foto 15 vind ik ook heel mooi en ook omdat de achtergrond daar mooi licht en zacht is. Maar ook de andere foto's van de mannen en roedels zijn heel mooi. Ik weet hoe het er daar dan aan toe gaat dus de "sfeer" denk ik er dan maar even bij ;-) Prachtige serie.
Groetjes, Helma
In an entire lifetime of watching wildlife, Kees, this is an event that I have never seen. Seeing your splendid pictures and following your excellent narration of the events serves only to increase my regret at not having done so. You have managed to convey the excitement of the rut in all its primal splendour where so much is at stake for the winners of the contests, and opportunities lost for a year for the losers. It is quite remarkable that you were able to enjoy the whole spectacle by yourself, without a hundred other cameras clicking all around you and photographers jostling for position. This is an experience you will not soon forget. Stay safe and stay well. Covid still poses a great threat to all of us.
BeantwoordenVerwijderenHoi Kees.
BeantwoordenVerwijderenWat 'n geluk dat je dat spektakel kon fotograferen, je hebt er wel schitterende beelden van gemaakt. En het is altijd genieten hoe ze met hun geweien te keer gaan. Hoop het volgend jaar ook eens mee te maken, moet het nu doen met jou platen, toppie.
Groetjes Loes
Wat is dit mooi en zeker niet te lang Kees een hele belevenis maar voor mij ook mooi te volgen zo.
BeantwoordenVerwijderenHa Kees,
BeantwoordenVerwijderenwat een boeiend verslag heb je van deze bronst gemaakt, met mooie beelden.
Heb je al deze foto's echt op maar één ochtend gemaakt? En wat heerlijk dat je de hele tijd ruim zicht had, omdat je de enige fotograaf ter plekke was. Ik dacht dat het altijd loeidruk was tijdens de bronst.
Hoe dan ook, een schitterende reportage, waar ik volop van heb genoten.
Hartelijke groet, Corrie
De eerste zes platen heb ik op een eerdere dag gemaakt. En ja, ik was er helemaal alleen.
BeantwoordenVerwijderenHoi Kees,
BeantwoordenVerwijderenWat een mooi, uitgebreid en boeiend verslag heb je gemaakt van deze bronst. Er was bepaald geen gebrek aan actie toen je er de tweede dag kwam. En dat ze dan zo'n schouwspel voor jou alleen opvoerden is natuurlijk helemaal prachtig, je kunt dan tot in de finesse genieten van zo'n natuurfenomeen. Prachtige platen heb je er van gemaakt en de informatieve tekst is fijn ondersteunend aan de beelden. Jammer dat je lightbox nog steeds niet werkt.
Groeten,
Ad
Als je het zo mooi laat zien is een lange post echt niet erg.
BeantwoordenVerwijderenPrachtige serie heb je er gemaakt.
Dit is genieten hoor Kees.
Groetjes Tinie
Hai Kees,
BeantwoordenVerwijderenGeweldig serie zeg. Het enige dat mist is eigenlijk een paring. Nu ik er verder over nadenk mis ik ook een beetje bewegende beelden. Een filmpje laat nog meer de kracht zien die er los komt bij zo'n gevecht. Maar tsjonge, dit is toch wel fantastisch om zo voor je lens te krijgen. Als ik de serie bekijk, lijkt de plek zich ook veel beter te lenen voor fotografie, dan de gebruikelijke bronstplek in de AWD. Ik heb zo'n idee dat de herten de vele toeschouwers die daar dwars door het bos lopen meer dan zat zijn en dus een andere bronstplek hebben uitgekozen. Nou ziet iedere fotograaf die daar naartoe gaat wel 1 of 2 gevechten op een beetje mooie afstand, maar zoals jij het nu hebt kunnen aanschouwen is toch wel bijzonder. Vertel maar niet teveel waar dit was, want dan kun je er volgend jaar nogmaals in betrekkelijke rust van genieten. Omdat er een mooi verhaal omheen zit een een fraaie opbouw van beelden, is de lengte allesbehalve vervelend. Een blog om van te genieten. Volgend jaar moet ik misschien toch maar weer eens die kant op in die periode.
Groet,
René
Hoi Kees,
BeantwoordenVerwijderenWow, dit is wel een heel mooi verslag vanaf de eerste rij. Wat zal dat heerlijk zijn geweest daar en ik kan het gekletter en geburl bijna horen als ik de foto's bekijk. Mooi gelukt zijn de foto's van de gevechten. Prachtig die volwassen mannen en zo stoer en dan zo lief en schattig de meisjes :-).
Heel leuk om te zien deze serie!
Groetjes,
Marianne
Hallo Kees,
BeantwoordenVerwijderenPrachtig! Wat had je een geweldige show zo vlak voor je neus voor jou alleen!!!
Echt kicken moet dat geweest zijn. De beelden spreken voor zich, je had echt mazzel!
Prachtig verteld ook.
Groetjes, Maria
( ik had bij je vorige blog via mijn tablet gereageerd wat niet zo'n goed plan was, wat een typfouten zeg...sorry)
Hoi Kees,
BeantwoordenVerwijderenWat een slagveld zeg!! Ik was al blij met één gevecht! Maar jij hebt er vast veel meer tijd in gestopt en je was op de juiste tijd op de goede plek. Het is dan ook een op en top bronstblog geworden, ondanks dat een paring hier ontbreekt. Verder heb je wel genoeg bronstgedrag kunnen vastleggen, maar de gevechten zijn toch de kersen op de taart!
Groet,Dick