Neushoorns - De prijs van de hoorn

De laatste paar jaren wordt er veel jacht gemaakt op neushoorns, ook in nationale parken. Als dit zo doorgaat wordt de neushoorn spoedig met uitsterven bedreigd. De toename van het aantal gedode neushoorns heeft te maken met de grote vraag naar hoorn op de steeds rijkere Aziatische markt, met name in China en Vietnam. 

Vermalen hoorn geldt als een traditioneel medicijn, dat onder meer reuma en zelfs kanker zou genezen, en een lustopwekkend middel zou zijn. In werkelijkheid bevat de hoorn enkel het eiwit keratine, net als menselijke nagels en haren, dat geen geneeskundige kracht heeft.

Om voldoende afwisseling in mijn blogs te krijgen leek het mij een aardig idee om aandacht te besteden aan diersoorten die ik zelf wel eens in het wild heb gezien in Afrika. De neushoorn is daarbij mijn eerste keuze omdat het zo slecht met ze gaat.

De foto's zijn grotendeels gemaakt met de compactcamera Fine Pix S5600 die ik gebruikte voordat ik mijn huidige Canon EOS 50D heb gekocht.

Net als op de bovenste foto zie je hier een witte neushoorn die ook  wel breedlipneushoorn (Ceratotherium simum) wordt genoemd.
Er zouden anno 2012 nog maar ongeveer 10.000 exemplaren in het wild voorkomen.

De jonge neushoorn hiernaast zagen we in Hannah's Lodge in Zuid-Afrika. De twee daarop volgende foto's zijn ook daar gemaakt

De jacht op neushoorns is in toenemende mate in handen van de georganiseerde misdaad. De technieken worden steeds verfijnder. In Afrika zijn sinds 2007 georganiseerde criminele bendes actief met moderne wapens, helikopters en nachtkijkers. Ze schieten de neushoorn met een giftig pijltje neer, zagen de hoorn met een kettingzaag af, en zijn dan vaak binnen een kwartier verdwenen, terwijl het beest langzaam doodbloedt.
 

De vraag is zo groot dat roversbendes de hoorns zelfs uit Europese musea stelen. Uit het Natuurhistorische museum in Rotterdam werden in augustus 2011 bij een inbraak nog twee hoorns gestolen!

Deze en de onderstaande foto  heb ik tijdens dezelfde vakantie gemaakt in het Kruger NP in Zuid Afrika.


Het is een bijzondere ervaring om deze dieren vanuit een safaritruck  vlak voor de truck te zien oversteken.

Ook in andere Afrikaanse landen, zoals Kenia en Tanzania, wordt de neushoornjacht een steeds groter probleem. Een kilo hoorn brengt momenteel naar schatting 75 duizend euro op en is daarmee waardevoller dan goud. De stropersbendes zouden ook actief zijn in de drugshandel en mensensmokkel. In Zuid-Afrika zijn in 2010  meer dan honderd stropers gearresteerd.

Deze jonge witte neushoorn kwam nieuwsgierig naar de toeschouwers rond een waterhole - een drinkplaats - kijken. Deze waterhole Okaukuejo is een druk bezochte drinkplaats in het Etosha NP in Namibië waar veel wild op af komt. 
We zagen er onder meer leeuwen, olifanten, neushoorns, giraffen, spiesbokken, jakhalzen en zebra's.

Een neushoorn in gedachten bij de waterhole.

 Soms was het er 's avonds erg rustig, andere keren waren er vooral olifanten en neushoorns. 

De waterhole is 's avonds enigszins verlicht.

De radicaalste bescherming, die door sommige eigenaren van parken al wordt toegepast, is het afzagen van de hoorn. Hiermee verliest het dier zijn marktwaarde, maar ook zijn unieke schoonheid. 

Als de hoorn niet bij de basis wordt afgezaagd verliest de neushoorn geen bloed, waardoor hij in leven zal blijven. De stropers willen zoveel mogelijk hoorn, zagen af bij de basis waardoor bloedvaten beschadigd worden met doodbloeden als gevolg. Ik heb in een dierentuin een keer een neushoorn met een afgezaagde hoorn gezien: het ziet er heel erg vreemd uit.

Zuid-Afrika, waar veruit de meest neushoorns leven, pakt stropers en smokkelaars de laatste jaren harder aan. Voorheen kwamen de criminelen nog weg met een boete van honderd euro. Door betere opsporing en vervolging worden tegenwoordig celstraffen tot 16 jaar opgelegd. In 2011 was er in de Zuid-Afrikaanse hoofdstad Pretoria een  geruchtmakende rechtszaak tegen elf stropers die werden verdacht van het doden van twintig neushoorns. De bende bestond uit safarigidsen, dierenartsen en een piloot.

In Kenia hebben we veel neushoorns gezien, o.a in het Lake Nakuru NP.


Voor de bescherming van bedreigde diersoorten worden in Zuid-Afrika ook steeds meer bewakingsbedrijven ingeschakeld die ex-militairen in dienst hebben. Deze zijn echter duur (drieduizend euro per persoon per maand) en kunnen leiden tot een escalatie van het geweld. De afgelopen maanden zijn steeds vaker vuurgevechten gemeld tussen stropers en bewakers in wildparken. Daardoor kunnen ook bezoekende toeristen in gevaar komen.

Deze kolos passeerde een groep waterbuffels. Ze toonden wederzijds respect. Van de safaritruck trokken de dieren zich niets aan, ze zijn er blijkbaar voldoende aan gewend

En dan de zwarte neushoorn, ook wel puntlipneushoorn (Diceros bicornis) genoemd. Er zouden er nog maar zo'n 2400 van over te zijn. Ze worden dus echt met uitsterven bedreigd als er niet wordt ingegrepen.

Het zijn echte krachtpatsers. Ze hebben een kortere nek dan de witte neushoorns en zien eruit als één bonk spieren. De witte zijn grazers, terwijl de zwarte meer van bomen en struiken eten. 


Zwarte neushoorns zijn snel geïrriteerd. We hebben er twee gezien in het NP.

In dit park in Kenia zagen we in 2009 nog veel neushoorns, vooral de witte en in mindere mate de zwarte. De foto heb ik (teveel) moeten croppen.

Voor deze neushoorn kan je naar Dierenpark Amersfoort gaan.
Het is de Indische neushoorn, die ook wel pantserneushoorn (Rhinoceros unicornis).

Na een succesvolle paring  is er in november 2011 een jonge neushoorn geboren.
Informatie hierover is te vinden op de website van Dierenpark Amersfoort.


Het is een een heel andere blog dan gebruikelijk geworden. Ik hoop dat deze in de smaak valt. 
En nu maar hopen dat de neushoorns niet echt met uitsterven bedreigd worden. 
De situatie is erg zorgwekkend.