dinsdag 16 februari 2016

Wintergasten 2015-2016

Het zal niet meevallen om bijzonderheden van de winter van 2015-2016 te herinneren, hoewel er flinke verschillen zijn tussen Oost en West Nederland zijn geweest.
Grote zaagbekken, brilduikers en wilde zwanen zullen zich wel eens afgevraagd hebben waar ze terechtgekomen zijn,
onder andere gelet op de vele regen en vaak tamelijk harde wind.
Volgens mij zijn de meeste wintergasten dit jaar ook eerder op de terugweg dan andere jaren.
Dat past volledig bij de constatering dat de natuur dit jaar 6 weken voor ligt op schema.
Zij moeten natuurlijk wel weer op tijd thuis zijn.
Ik kreeg de indruk dat ze ook minder talrijk waren.

Van de afgelopen maanden had ik nog wat foto's die ik niet eerder heb laten zien.
Het leek mij aardig om daar een verzamelblog van te maken.

De eerste foto doorbreekt de manier om zaagbekken bij voorkeur af te beelden.
Het deed mij denken aan een schilderij, ook al door de achtergrond.
Een vrouwelijke grote zaagbek zag ik voor het eerst van mijn leven in Finland, in de vorige eeuw.
Ze worden daar isokoskelo genoemd; in het Latijn heten ze Mergus merganser.
Opmerkelijk genoeg zag ik daar uitsluitend vrouwtjes, meestal in het gezelschap van een sliert jongen ( het was zomer).
De mannen schitterden door afwezigheid.
De eerste keer dat ik de opvallend gekleurde mannetjes zag was in de AWD.
Grote zaagbekken (in het Engels Goosander) houden niet van zout water, in tegenstelling tot middelste zaagbekken.
Het water in de Oostzee en Finse Bocht heeft echter een zoutgehalte van ca. 1%, terwijl dit in bijvoorbeeld de Noordzee 3% is.
Een laag zoutgehalte vinden ze blijkbaar geen probleem.
Ze houden dus vooral van zoet water en in mindere mate van brak water.
Een van de Nederlandse streeknamen voor de grote zaagbek is overigens boterbuik.
De vrouwtjes, gezegend met een fraaie kuif, zijn 's zomers alleenstaande moeders die de zorg hebben voor hun pullen,
soms wel 10-12 stuks.
De pullen klauteren als ze de kans krijgen wel eens op de rug van hun moeder, net zoals bij futen gebeurt.
Er is dus flink wat concurrentie als ze met zijn twaalven zijn.
Daarnaast heeft moeder vanzelfsprekend lang niet altijd zin in pullen op haar rug.
De vaders nemen het ervan in de zomer. 
Mannen zijn dan onder elkaar, geen last van drukke kinderen om hun heen.
Met de wind in de rug fungeert de omhoogstekende staart als het ware als een zeil waardoor ze extra stuwkracht krijgt.
In Nederland nestelen ze niet.
Ze vinden het leefklimaat hier niet aantrekkelijk genoeg.
Ze trekken na de winter weer terug naar Scandinavië.
Het is een flinke uitdaging om mooie beelden te maken van een landende of opstijgende zaagbek.
Bij een landing moet je toevallig op de juiste plek zijn,
bij het wegvliegen hoop je steeds weer dat je op het juiste moment hebt scherpgesteld en afgedrukt.
Ook al ben ik met deze plaat niet ontevreden, het kan en moet nog veel mooier.
Ik hoop ze nog eens te zien opvliegen waarbij ze naar mij toe vliegen.
Opmerkelijk vond ik dat in februari een zaagbek vrouwtje vlak bij haar partner plat op het water ging liggen,
zoals ook futenvrouwtjes op hun nest doen in het voorjaar.
Het was te ver weg voor een foto.
Kort daarna vlogen ze weg, dus ik kreeg geen herkansing.
Jammer dat deze schitterende vogels in de zomer hier niet blijven.
Ze nestelen bij voorkeur in een holte in een boom, vlakbij een rivier of meer.
Als er onvoldoende holten in bomen te vinden zijn zoeken ze vaak een geschikte plek tussen rotsen of in holen.
Nederland heeft op dit gebied dus niet veel te bieden.

Tot de familie van de zaagbekken behoren ook de nonnetjes (Mergus albellus), de kleinste leden van de familie.
Ik heb deze winterperiode slechts twee vrouwelijke nonnetjes gezien, maar ik vind de foto's ervan niet mooi genoeg om hier te laten zien.

Met brilduikers (Bucephala clangula) had ik meer geluk.
In eerdere blogs heb ik al enkele beelden laten zien.
Dit is het vrouwtje.
Als ze vliegen schijnen ze met hun vleugels een tingelend geluid te maken.
Mij is dat tot dusverre nog niet opgevallen.
Het komt wel in een streeknaam terug: men noemt ze namelijk wel eens belduiker.
In het Engels noemt men ze Goldeneye, wat bij het mannetje het duidelijkst te zien is:
Af en toe kan je hun kenmerkende baltsgedrag zien, vooral als de dagen warmer worden.
Soms zie je ze in groepen bij de Zuidpier van IJmuiden.
Broeden doen ze vooral in Noord-Europa.
En dan zijn er natuurlijk nog de wilde zwanen.
Een winter zonder wilde zwanen voelt ongetwijfeld vreemd.
In de zomer van 2014 heb ik ze vaak in IJsland gezien, meestal met een aantal kleine zwaantjes.
In het Engels heten ze Whooper swan, in het Latijn Cygnus cygnus.
Ook wilde zwanen hebben Nederlandse streeknamen zoals Texelaar en Geelbek.
Nog een laatste spiedende blik om te zien of alles veilig is voor het slapen gaan en dan ..........
......... diepe rust.
Als je aan de terugreis begint moet je natuurlijk goed gegeten hebben en goed uitgerust zijn.
Grappig dat ze alle drie op hun linkerpoot staan.
En daar gaan ze dan, terug naar IJsland of één van de Scandinavische landen.
Ik zag ze dit jaar voor het laatst op 3 februari.
Wanneer zien we onze wintergasten weer terug?


Bij deze bedank ik iedereen die mijn blog bezocht heeft.
De reacties stel ik zeer op prijs.

17 opmerkingen:

  1. Hoi Kees,
    Mooie opnames. Grappig die zaagbekken, vooral foto 2 met die wilde veren en foto 5 met die grappige houding, vind ik echt leuk. Ook die vliegende zwanen heb je mooi te pakken.

    Groeten, Marco

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Wat heb je er mooie momenten tussen zitten, Kees. Nét dat opspattende water en nét dat moment van opstijgen. Prachtige serie. Die grote zaagbek is een moeilijke eend om te fotograferen. Die donkere kop met dat witte lijf. 't Is je goed gelukt. Ook je andere foto's zijn heel mooi. Groetjes, Joke

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ik was vandaag ook in de AWD, ben ik je weer misgelopen Kees. Mooie serie! Vond de zaagbekken knap lastig vandaag! Gr. John

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Hallo Kees,
    das erste Bild, der Mitzieher; ist dir super gelungen..der Gänsesäger ist ein toller Vogel ich selber habe Ihn noch nie gesehen, aber ich wüsste auch nicht wie die einzelnen Entenarten heissen ..;-))
    Grüsse Frank

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Hallo Kees,
    Heel grappig, ik zie de eerste foto en heb de bijbehorende tekst nog niet gelezen en denk Jeetje, dat lijkt wel een schilderij ;-)) Het is een prachtige foto, waarbij de achtergrond en de snelheid van de vogel in vlucht geweldig tot zijn recht komt. Super dat je de kop en het oog ook mooi op scherpte hebt. Knap! De hele serie van de zaagbekken is zeer de moeite waard. Ook de brilduikers mooi geplaat en de wilde zwanen een mooie afsluiter. Leuk dat je wat extra informatie meegeeft en die grappige bijnamen,
    groetjes,
    Maria

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Hoi Kees,
    Jij hebt de zaagbekken bijna in alle standen en van alle kanten gefotografeerd. Ook een paar niet-standaard situaties. Geluk of geduld?
    De wilde zwanen vielen idd wat tegen dit jaar. Als ik ze al zag waren ze ook altijd met drie, wrsch. dezelfde drie al jij hier in je blog laat zien. Zo dichtbij ben ik dit jaar niet geweest. Volgend jaar beter?
    Groet, Dick

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Hai Kees,

    De IJseend had er zou maar bij gekund, maar die zal vast in je volgende blog terecht komen samen met de kuifaalscholver. Ik zag ze staan op waarneming.nl en ze zijn prachtig. Je wintergastenblog bevat een mooie verzameling beelden, waarvan ik vooral het eerste vrouwtje grote zaagbek en de twee foto's van het zich uitstrekkende mannetje erg fraai vind. Ook de brilduikers heb je er prachtig opstaan met dat standpunt. Ik denk dat ik toch nog meer even snel die kant op moet, voor de zaagbekken en de brilduikers.

    Groet,
    René

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Hoi Kees
    Je heb er weer 'n mooie serie van gemaakt, vooral de vliegende Zaagbek denk dat de Wilde Zwanen weer naar het hoge noorden zijn vertrokken maar je heb ze nog op de foto kunnen zetten, ik heb ze dit jaar niet gezien wel de Kleine Zwanen, Brilduikers staan er ook perfect op, heb weer van je opnames genoten.
    Groetjes Loes

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Hallo Kees, fijn dat je ons deze foto's niet onthouden hebt. Het is een mooi blog geworden met veel wetenswaardigheden. De foto's zijn prachtig. Bedankt.
    Groeten,
    Roos

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Complimenten, Kees. De serie zaagbekken is mooi, maar vooral ook leuk en afwisselend. Knap gedaan.
    hartelijke groet, Corrie

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Hooi Kees
    je hebt je weer goed vermaakt met de wintergasten in de awd.
    het zijn dan ook erg mooie foto's
    groetjes Herman.

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Mooie serie van de wintergasten, de soorten die ik inmiddels ook allemaal aardig op de foto kon zetten. De wilde zwanen heb ik op 18 januari voor het laatst gezien, maar ik zag vandaag nog een foto van wilde zwanen die gisteren in de AWD is gemaakt, ze zijn er dus nog wel,maar ik denk dat ze snel vertrekken naar het Noorden. Mooie serie, prachtige standpunten bij de brilduikers en zaagbekken, en ja...die wilde zwanen op de kant, dat was voor mij deze winter toch ook wel een bijzonder moment.
    groetjes Ghita

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Hoi Kees,
    werkelijk een prachtig blog van deze zaagbekken :-)
    ik was begonnen om de leukste te noteren maar daar ben ik maar mee gestopt want alle zaagbekken hier heb je leuk, apart en geinig gefotografeerd. Prachtige kuiven van de dames en ook de verschillende standen van de heren hihi..... Ook de brilduiker is een mooie en je hebt zelfs een vrouwtje daarvan kunnen fotograferen. De wilde zwanen blijven mooi om te zien al kan ik die nog steeds niet vinden in de AWD. Deze serie is werkelijk een genot om te zien.
    Groetjes, Helma

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hallo Kees, Je zaagbekken staan er fantastisch op, je hebt geluk gehad want ze zijn zo schuw; en dan bovendien zo gevarieerd. Tja dan die schitterende wilde zwanen; echt prachtige vogels. Mooi op de plaat gezet. Complimenten
      Frans

      Verwijderen
  14. Zaagbekken zijn toch wel heel bijzondere eenden en je hebt er mooie opnames van kunnen maken. Ik vind de punkerige vrouwtjes heel bijzonder. Mooi de wilde zwanen, je zult weer lang geduld moeten hebben voor een herkansing.
    Groeten, Gonnie

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Hi!!!.. Beautiful pictures and ducks .. Each has its charm .. Good weekend

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Fabulous photos! All of these are handsome birds.

    BeantwoordenVerwijderen