Koudbloedige dieren op een snikhete dag

In september was het een aantal dagen tropisch warm.

Het toeval wilde dat ik juist op zo'n dag voor een workshop slangen had ingeschreven.

Onder die omstandigheden zou het niet meevallen slangen te vinden.

Daarover later meer, eerst even terug naar een ander moment.

Ik was getipt over een plek in West-Nederland waar ik ringslangen zou kunnen zien.
In augustus ben ik daar eens gaan kijken.

Ringslangen waren er inderdaad, maar ze lagen zich vooral op te warmen op voor mij onaantrekkelijke plekken, 

deels achter en onder begroeiing.

Eén exemplaar nam de moeite om zich op een behoorlijk goed zichtbare manier te verplaatsen.

Een klein ringslangetje kwam onverwacht tussen de stenen tevoorschijn.

Of het door mij kwam of niet weet ik niet, maar hij schoot vrijwel direct weer terug.

De foto is niet groots, maar het moment was bijzonder genoeg.

Op de achtergrond is een volwassen slang te zien.

Als slangen groeien moeten ze vroeg of laat vervellen.

Ik vond een flink stuk van de achtergelaten huid van een ringslang op de stenen.

Half september werd in Drenthe een workshop georganiseerd onder leiding van Edo van Uchelen.

Als het meezat zouden we een adder, ringslang, gladde slang, hazelworm en een levendbarende hagedis kunnen zien en fotograferen.

Edo wist 's morgens twee hazelwormen (Anguis fragilis) te vinden.

De lichtomstandigheden waren helaas ongunstig.
In de zon was het licht veel te hard, dus we kozen voor een schaduwrijke plek.

In de schaduw bleek het licht ook niet optimaal, want ik moest ISO 800 gebruiken om nog redelijke foto's te kunnen maken.

Het nadeel van een workshop is dat je wel eens op je beurt moet wachten om foto's te kunnen maken zoals je wilt.

Je maakt er dan het beste van.
Ik was blij dat ik hazelwormen gezien had maar echt tevreden over de foto's ben ik niet.

Hazelwormen zijn pootloze hagedissen, die zo'n 45 cm lang kunnen worden.

Waardoor verschillen hazelwormen eigenlijk van slangen?

Een eerste belangrijk verschil met slangen is dat hazelwormen hun staart kunnen afwerpen als ze door een aanvaller gegrepen worden, slangen kunnen dat niet.

Daarnaast kunnen hazelwormen hun ogen sluiten, in tegenstelling tot slangen.

Tenslotte moeten hazelwormen hun bek openen om hun tong naar buiten te kunnen steken, terwijl  slangen dat kunnen  met gesloten bek.

In de gebieden waar we zouden gaan zoeken was het te warm om enige kans te hebben om slangen te vinden. 

Na een korte opwarmtijd waren ze die dag natuurlijk allang verdwenen naar een voor hun aantrekkelijke plek.

Edo had echter na de lunchpauze een alternatief achter de hand.

Hij had al gauw twee jonge ringslangen (Natrix natrix) gevonden.

Ringslangen kunnen wel een meter lang worden, maar deze was nog lang niet zo ver.
Ze staan trouwens wel op de rode lijst (kwetsbare dieren).

Ringslangen kan je onder andere van adders onderscheiden door hun ronde pupil.

Adders hebben een spleetvormige pupil.

Daarnaast is de ring om de nek natuurlijk een duidelijk kenmerk. 

Een ander groot verschil kent vrijwel iedereen: adders zijn giftig en ringslangen niet.

Ringslangen leggen zo'n 20 eieren in broedhopen.

Adders daarentegen zijn levendbarend.

Terwijl Edo ging zoeken naar een adder moesten wij ons een tijdje zelf vermaken.

Het bleek dat er boomkikkers in de braamstruiken en andere vegetatie voorkwamen.

Daar konden we ons wel een poosje mee vermaken.

Voor mij was het de eerste keer dat ik ze in Drenthe zag.

Natuurlijk zaten ze ook in de alom aanwezige bramenstruiken, 

maar het is voor de variatie wel goed om ze ook eens op andere planten te zien.

Edo liet ons een prachtige adder (Vipera berus) zien.

Door de donkere kleur weet je dat het een mannetje is, vrouwtjes zijn namelijk enigszins (rood)bruin.

De adder bewoog wel regelmatig maar deed nauwelijks pogingen om er vandoor te gaan.

Ook adders staan op de rode lijst (kwetsbare dieren).

Vrouwtjes adders worden langer en zwaarder dan de mannetjes.

Mannetjes kunnen 50-70 gram wegen, vrouwtjes 80-100 gram. Drachtige vrouwtjes kunnen zelfs 300 gram wegen.

Adders worden 50-70 cm lang.

De jongen, die in augustus/september geboren worden, zijn dan zo'n 14-18 cm.

Omdat de jongen pas tamelijk laat in  de zomer geboren worden, is het vrouwtje voor de winterslaap nog niet volledig op krachten gekomen.

Het erop volgende jaar moet ze eerst opvetten om weer klaar te zijn voor een volgende zwangerschap.

Ze slaat dus een jaartje over.

Het was wat zoeken naar een gunstige positie, want - zoals al gezegd - je moet rekening houden met je medecursisten.

Bij de laatste twee beelden is de achtergrond al een stuk mooier dan bij de eraan voorafgaande.

Door de kleurnuances in de achtergrond vind ik het laatste beeld het mooiste van de dag.

Het was voor mij een leerzame dag, die voor herhaling vatbaar is.

Slangen blijven mij fascineren.